Een paar maanden geleden kon ik voor een heel gunstige prijs een vrijwel nieuwe 12″ f/4 telescoopspiegel kopen. Ideaal om een mooie reistelescoop van te bouwen, dus al snel was ik weer in mijn schuurtje aan het knutselen. Hoewel de spiegel met 6,2 kilo vrij zwaar is, heb ik het totaalgewicht toch aardig binnen de perken weten te houden: zo’n 12kg voor de complete telescoop. Deze keer heb ik ook niet gekeken op een centimetertje meer of minder, maar ook de afmetingen van het te transporteren kistje valt me nog reuze mee: 36 x 36 x 11 cm.

Het ontwerp van de kijker is grotendeels gelijk aan mijn vorige telescopen. Kleine verschillen zitten vooral in de manier van inpakken en de vorm van de hoofdspiegel”bak”.

Allereerst een paar foto’s van de vangspiegelring/bovenkooi. Deze is gefreesd uit berken multiplex met een dikte van 18mm, heeft een binnendiameter van 31cm en een buitendiameter van 36cm. De focuser (een KineOptics HC-2) is gemonteerd op een verwijderbaar 18mm plankje. Dit geheel is meer dan stevig genoeg voor de oculairen die ik gebruik – geen doorbuiging waarneembaar.
Omdat de oculairen met deze lage focuser zeer dicht bij de vangspiegel kunnen worden gebracht, kan de obstructie ondanks de snelle f/ waarde klein blijven – slecht 20% (60mm vangspiegel). Deze vangspiegel is met drie magneetjes eenvoudig verwijderbaar voor transport en is voorzien van anti-dauwverwarming d.m.v. weerstandsdraad. Het batterijhoudertje is even lang als de vangspiegel breed is, dus die kan mooi met klittenband bovenop de houder bevestigd worden zonder extra obstructie te veroorzaken. Met een schakelaartje op het batterijkastje zet je verwarming aan of uit.

Tegen invallend strooilicht gebruik ik een eenvoudig yogamatje van de Decathlon, 60cm rond gesneden. Ook is de focuserbuis aan het uiteinde gebaffled met een stukje schuim.

KLIK OP “LEES VERDER” voor meer!

De trussbuizen zijn van 12x10mm aluminium, omhuld met zwarte krimpkous. Deze ga ik later nog deelbaar maken, zodat ze nog makkelijker te vervoeren zijn. Ze worden aan de bovenring gemonteerd d.m.v een L-profiel met een sleufje. Via een patentbout-klemming zijn ze eenvoudig vast te draaien met knoppen bovenop de vangspiegelring.
Aan de onderzijde steken de buizen in schuin geboorde gaten met een klemming: een gebruikelijk systeem bij de meeste Dobson-telescopen:

De hoofspiegel ligt in een lage bak, gevormd door een 18mm dikke bovenring-met-klemmen, een 12mm dikke bodemplaat en een paar houten afstandhouders. De hoogtelagers (werkzame buitendiameter 40cm) worden tegen de zijkant van deze bak gemonteerd met twee knoppen per lager. Tussen de voorste punten van de lagers zitten een paar extra aluminium stangetjes voor nog meer stijfheid.

De spiegel wordt aan de achterzijde ondersteund door een zeer eenvoudige 4-punts “spiegelcel”. bestaande uit één wipje met twee oplegpunten, en twee stelbare oplegpunten: de spiegel rust rechtstreeks op de stelbouten. De randondersteuning is weer d.m.v. het supersimpele Teflon-Formica kruisje.

De bodem van de rockerbox heb ik zwart geschilderd. Een beetje tegen strooilicht, maar vooral omdat ik het wel mooi vind staan.

En zo ziet de telescoop er dan volledig opgebouwd uit. Met één elastiek is de kijker volledig in balans met al mijn oculairen, van horizon tot zenit, zonder het elastiek te hoeven verstellen: heel prettig!

Ik heb twee manieren om de kijker te transporteren. De eerste is de “vliegtuigmodus”: volledig uit elkaar gehaald en strak ingepakt in één kistje van 36 x 36 x 11 cm (uitgezonderd de trussbuizen, het lichtschild en de vangspiegel). Het kost dan een minuut of 10 om de hele kijker in te pakken of op te bouwen:

De tweede is de “auto-modus”, hierbij hoef je niet de hele kijker te (de-)monteren, maar eigenlijk alleen de trussbuizen te monteren/demonteren. Nog geen minuut werk – wel zo prettig tijdens een koude winternacht.
De kijker wordt 90 gedraaid in de rockerbox geplaatst, zodat hij niet meer kan schommelen of in bochten zijwaarts kan verschuiven over de Teflonblokjes. Iedereen die wel eens de bergrit naar de top van La Palma heeft gemaakt weet dat je spullen nogal stevig in de auto moeten liggen!

Nou, dat was het weer voor vandaag. Tot de volgende Propdob!
Nog een paar foto’s om het af te maken: