Tag archieven: h-alpha solar sketch

Schets: Maandagmorgenprotuberansje

Pfoe, de seeing was vanochtend niet best: alsof ik de zon bekeek terwijl hij op de bodem van een snelstromende rivier lag! Zo beroerd zag ik het zelden. Gelukkig werd het vlak voordat ik naar mijn werk ging wat beter. Er was genoeg te zien aan de rand. Op drie plekken plopte er wel iets moois uit de zon. Helaas opnieuw geen actieve gebieden op de zonneschijf zelf, terwijl ik zo benieuwd ben hoe die er door 80mm Lunt mod uit zullen zien.

Ik vind het trouwens opvallend dat er de laatste tijd eigenlijk altijd wel een protuberansje (soms een hele faaie) te zien is, maar filamenten eigenlijk niet of nauwelijks.

Van een heldere protuberans aan de noordoostzijde heb ik een schetsje gemaakt. Dit keer niet met pastel, maar met een gewoon 4B potlood op wit papier (later geïnverteerd en een kleurtje gegeven met PS)

Schets: Grote protuberansen op de Zon

Schets_Zon_20141004_60mmSolarex_1200pxVandaag waren er twee prachtige, grote protuberansen te zien aan de westelijke zonsrand. De meest noordelijke (de rechter schets) was de meest beweeglijke: de vorm bleef vrij constant, maar de plasmastromen in de vlam veranderden continu van helderheid en plaats. Opvallend genoeg was de kleine krul aan de linkerkant één de meest stabiele structuren; zichtbaar van het begin tot het einde van de schets-sessie.
De hegvormige protuberans (de linker schets) leek in eerste instantie erg onbeweeglijk en uniform qua helderheid, maar na aandachtig kijken waren ook in die protuberans ijle plasmastromen en helderheidsverschillen te zien. Het kleine vrij zwevende plukje links van de heg ontstond terwijl ik aan het schetsen was. Hij paste gelukkig nog nét op het papier!

Na afloop bleek dat de twee schetsen eigenlijk best aan elkaar geplakt zouden kunnen worden tot één geheel. Ik heb de kromming van de zonsrand blijkbaar toch iets te klein gemaakt, waardoor de protuberansen op deze manier dichter bij elkaar lijken te staan dan in werkelijkheid het geval was, maar ik vond het zo wel een leuk plaatje! De gebruikte vergroting was 80x, met af en toe een uitstapje naar 100x, maar dat laatste was vanwege de seeing eigenlijk net een tikje te veel. Lees verder

Schets: Zon in h-Alpha (ASOD 25-4-’13)

Mooi weer + lange middagpauze = zonnekijker naar buiten! Ik heb vanmiddag weer een half uurtje achter de kijker gezeten om een tekening van de Zon in h-Alpha te maken. Het is alweer een behoorlijke tijd geleden dat ik dat gedaan heb, ik moest zelfs zoeken waar ik mijn pastelpotloden gelaten had… Ik heb de Zon in zijn geheel getekend. Er waren rondom veel protuberansen te zien en op de schijf zelf was een groot actief gebied zichtbaar: AR1726. Met een beetje geluk zorgt dit gebied deze dagen nog voor een flinke uitbarsting die (met nog meer geluk) poollicht kan veroorzaken. Gedurende het half uur dat ik de tekening maakte hield het gebied zich helaas rustig, maar mooi was ‘ie wel! De tekening is gemaakt met wit pastelpotlood op zwart papier, later heb ik hem digitaal een kleurtje gegeven. De gebruikte telescoop was mijn opgevoerde 70mm PST, de vergroting bedroeg 32x. (Klik op de tekening voor een grotere versie)

Schets: Monsterlijk grote zonnevlam! (ASOD 12-11-’12)

Toen ik vanochtend nietsvermoedend een blik wierp door mijn zonnetelescoop viel ik bijna achterover van mijn krukje. Een gigantische zonnevlam was zichtbaar aan de noordoostrand van de Zon. Eén van de grootste die ik ooit heb gezien! Ik heb er natuurlijk direct een tekening van gemaakt met pastelpotloden op zwart papier. Dus iedereen die ook zo’n h-alpha telescoop heeft: kijken! Voor je het weet is hij weer weg…

Update 12 november: ASOD!

Lees verder

Zonneschets: AR1429 (ASOD 18-03-’12)

Op dit moment is er enorm actief gebied (AR1429) aanwezig op de Zon, al enkele malen is hij tot een flinke uitbarsting gekomen waarbij een wolk geladen deeltjes richting de Aarde is geblazen. Waarschijnlijk hebben de meeste mensen wel gehoord over de “zonnestorm” een aantal dagen geleden: deze jongen was daarvan de veroorzaker. De bewuste storm waar iedereen het het over had bleek mee te vallen, maar het was niet de enige uitbarsting van deze week: het blijft onrustig op de Zon en ook op dit moment is er weer een wolk geladen deeltjes op weg naar de Aarde. Misschien veroorzaakt dit de komende nachten zelfs poollicht!

Vandaag was een ideale dag om de zon waar te nemen met de grote 90mm h-alpha zonnetelescoop. Een graad of 14, nauwelijks wind en tussen wat stapelwolken door een strakblauwe lucht. Er was veel te zien op het zonsoppervlak; verschillende actieve gebieden met heldere vlekken en donkere lijntjes, een paar filamenten waaronder één zeer lange, en wat protuberansen aan de rand van van de zon. Maar AR1429 trok alle aandacht naar zich toe. Wat een grote kolkende massa is dat! Heldere plekken, een lange kronkelende sliert plasma daar tussendoor en hele netwerken van fijne lijntjes die uitwaaieren vanaf de “brandhaardjes”. Ik heb er tussen 12.45u en 13.30u een tekening van gemaakt met wit pastelpotlood op zwart papier. In de tijd tussen het begin van de tekening en het einde was het gebied al weer een beetje van vorm veranderd, wat het tekenen wat lastig maakte (leuk zo’n grote kijker, maar probeer al die fijne details maar eens op papier te zetten voordat alles er weer anders uit ziet!). De gebruikte vergroting was 70x. De kleur is later toegevoegd met de computer. Ook is de tekening gespiegeld zodat noord boven is en west rechts.

Klik op “lees verder” voor foto’s van de opstelling vanmiddag en voor een vergelijking met een foto van hetzelfde gebied rond de dezelfde tijd (gemaakt door Ivar Kooren). Lees verder

De reuzenvlam en het reuzenfilament deel 2

Vandaag werd het na het optrekken van de ochtendmist een prachtig zonnige dag. Na het onverwachte spektakel op het zonsoppervlak van afgelopen zaterdag wilde ik natuurlijk even kijken hoe de Zon er vandaag bij stond. Zou er nog iets over zijn van de gigantische zonnevlam? En van het even zo reusachtige filament? In de middagpauze ben ik weer op hetzelfde stekje gaan staan als afgelopen zaterdag, en richtte mijn h-alpha kijker op de zon…

Wow! Het filament was er nog, en omdat hij in de tussentijd meer richting de aarde gedraaid was, leek hij nog langer dan de vorige keer. De dunne plasmasliert van meer dan een miljoen kilometer(!) lengte strekte zich uit van de rand tot aan het midden van de zonneschijf. Aan de zonsrand was in het verlengde van het filament een opvallende langwerpige vlam te zien. Maar ook de zonnevlam stond nog op zijn plek, nog net zo groot, maar behoorlijk van vorm veranderd. Ook had ik het idee dat hij wat minder helder was dan zaterdag. Natuurlijk schreeuwde dit weer om een schets. Helaas had ik dit keer niet zoveel tijd als zaterdag, dus heb ik niet de hele zon kunnen tekenen. Ik heb me vooral geconcentreerd op de spektakelstukken: de vlam en het filament. Als eerste heb ik de kale zonneschijf getekend met een wit pastelkrijtje op z’n kant. Met mijn vinger heb ik het grove krijt uitgeveegd tot een enigszins egale schijf. De donkere filamenten zijn eerst in grove lijnen “getekend” met een doezelaar, later heb ik ze met een zwart pastelpotlood wat meer fijne details gegeven. De zonnevlammen zijn getekend met een pastelpotlood en iets uitgeveegd met de doezelaar om hem zo realistisch mogelijk te maken. Ook deze tekening is weer met Photoshop van een kleurtje voorzien. Ik heb ook een detail-uitsnede gemaakt van de grote zonnevlam, klik op “lees verder” om deze te bekijken.

Lees verder

De enorme zonnevlam van zaterdag 12 november 2011

Zon, 12 nov. 2011, Pastelkrijtjes op zwart papier (A4) Klik op afbeelding voor grote versie

Het is inmiddels al weer half november en de zon komt ’s middags niet hoger dan zo’n 20 graden boven de horizon in het zuiden. Omdat ik vanuit mijn tuin niet zo laag kan kijken moet ik een ander plekje met vrij uitzicht op de horizon opzoeken om de zon te kunnen waarnemen. Dat kost allemaal wat meer tijd en gedoe, dus de laatste tijd stonden de zonnewaarnemingen op een laag pitje. Maar op een mooie zonnige zaterdagmiddag zoals gisteren begint het toch te kriebelen, en omdat ik op internet had gelezen dat er een fraai filament zichtbaar zou zijn op de zon, heb ik de 70mm zonnekijker in de auto geladen en ben ik met mijn spulletjes op een mooi plekje in de uiterwaarden bij Wilp gaan staan.

Direct nadat ik de kijker op de zon had gericht viel ik zowat achterover van mijn klapkrukje: een enorme zonnevlam was zichtbaar aan de zuidoostrand van de zon. Maar écht enorm! Het was de allergrootste zonnevlam die ik ooit heb gezien. Een monster! Zulke verschijnselen zijn niet van te voren te voorspellen: je moet echt geluk hebben om juist op dat moment door een zonnekijker te kijken. En dat geluk had ik dus blijkbaar! Aan de noordoostkant was op hetzelfde moment heel mooi het grote filament te zien als een langgerekte donkere sluier om de zonsrand krulde en tot ongeveer een derde van de zonneschijf doorliep. Ook dat filament was de grootste die ik ooit heb gezien, maar omdat die er al een dag hing was dat minder een verassing. Gelukkig had ik mijn tekenspulletjes meegenomen zodat ik dit spektakel kon vastleggen. Maar dit keer had ik ook een klein compactcameraatje bij me en heb geprobeerd wat fotootjes door het oculair te maken.

Lees verder

Full disk H-alpha zonneschets (ASOD 21 sept ’11)


Vanochtend heb ik in plaats van een geïsoleerde zonnevlam de volledige h-alpha zonneschijf in één keer proberen te tekenen. Ik heb daar gisteravond al de voorbereidingen voor getroffen, door alvast met een pastelkrijtje een blanco zonneschijf te tekenen (diameter ong. 15cm) met een licht afnemende helderheid naar de rand toe. Deze tekening heb ik vanochtend mee naar buiten genomen om achter mijn 70mm zonnekijker de actieve gebieden erop in te tekenen. Met de sweet spot van het PST etalon heb ik de zonneschijf op verschillende vergrotingen afgescand. Vooral de middelste zonnevlekkengroep was erg actief, af en toe lichtte er een klein rond vlekje op om een minuut later weer te doven. Fantastisch om te zien. Ik ben van 10.00uur tot 11.00uur nonstop met deze schets bezig geweest, maar met dit heerlijke temperatuurtje en een bak sterke koffie erbij is dat geen straf!
Voor de heldere plages heb ik een wit pastelpotlood gebruikt (hard drukken!), voor de filamenten en andere donkere details een zwart pastelpotlood en voor de zonnevlammetje aan de rand een normaal grijs kleurpotlood. Deze zwart-wit tekening heb ik vervolgens ingescand en met Photoshop een oranjerood kleurtje gegeven. Ook heb ik de afbeelding gespiegeld zodat de orientatie weer klopt met de werkelijkheid (noord=boven, west=rechts). Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

Schets: Fakkeloptocht op de zon

Gisteren was het lichtjes bewolkt, maar af en toe was de zon in alle glorie te zien. Aan de zuidwestrand was een bonte stoet van zonnevlammen zichtbaar. Weliswaar geen spectaculaire exemplaren, maar  wel allemaal verschillend. Ook waren er in de buurt wat heldere gebiedjes en filamenten te zien, maar ik moet duidelijk nog wat meer oefenen om die realistisch op papier te krijgen… De schets is gemaakt met de 70mm PST-on-steroids, tussen 11.15 uur en 11.30 uur met grijs potlood op wit papier, later geïnverteerd en een kleurtje gegeven met Photoshop. De gebruikte vergroting was 70x.

H-alpha zonneschets: een mooi rijtje zonnevlammen

Het was een prachtige dag vandaag. Een graad of 22, een blauwe lucht en een zacht briesje. In mijn lunchpauze heb ik de opgevoerde PST zonnetelescoop in de tuin gezet om een schets te maken. Toevallig was er een heel rijtje zonnevlammen te zien aan de zonsrand. Ze waren erg helder en omdat de lucht redelijk stabiel was kon ik flink vergroten. Om overzicht te houden hield ik de vergroting op 70x. Zo was het hele rijtje in één beeldveld te zien. Omdat ik de kijker tegenwoordig op een gemotoriseerde Vixen Super Polaris-montering heb staan kon ik me volledig concentreren op het schetsen zelf en hoefde niet meer steeds de Zon opnieuw in beeld te draaien: erg comfortabel. De tekening was dan ook snel af: na 15 minuten was ik klaar. De tekening is gemaakt met een wit pastelpotlood op zwart papier. De rode kleur heb ik later met Photoshop toegevoegd.