Tag archieven: Maanschets

Maanschets: krater Gassendi bij slechte seeing

Omdat de weersverwachtingen weer een heldere nacht voorspelden, heb ik de 127mm Maksutov ’s middags al buiten gelegd. Zo zou hij mooi op temperatuur zijn bij thuiskomst, en zou ik meteen kunnen beginnen met het tekenen van de maan bij hoge vergrotingen. De kijker was inderdaad prima afgekoeld, maar de atmosferische seeing bleek helaas slecht. Hierdoor bleef de bruikbare vergroting onder de 200x, met slechts heel af en toe een momentje haarscherp beeld.

Maar goed, ik moest en zou een schets maken, dus pakte ik vol goede moed mijn potlood erbij en begon aan het tekenen van Gassendi: een flinke krater van zo’n 110km in doorsnede aan de rand van de grote, met lava gevulde vlakte van Mare Humorum. Een deel van die lava is bij het ontstaan van Mare Humorum (waarschijnlijk ondergronds!) in de krater gevloeid, waardoor er aan de zuidwestelijke kraterrand een vrijwel vrije opening is ontstaan.

Op de kraterbodem waren veel onregelmatigheden te zien. Natuurlijk de overduidelijke centrale bergen, maar ook vage ringvormige structuren, concentrisch met de kraterrand.

Inmiddels stond de zon boven de krater vrij hoog, waardoor de beroemde “rimae” op de kratervloer helaas niet of nauwelijks meer zichtbaar waren (de seeing hielp ook niet mee uiteraard). Toch waren de piepkleine kratertjes in de hoofdkrater wél te zien. Ten zuidwesten van de centrale bergen zag ik er twee.

(Off topic detail: in de tuin was ondertussen een klein slachtpartijtje aan de gang: kat Puk had een spitsmuis gevangen, en het hoge gepiep van het arme beestje hield wel een minuut of tien aan, voordat de kat eindelijk besloot om hem alsnog op te eten.)

Tekening: de maan op een koude ochtend in december…

Deze tekening ligt letterlijk al een tijdje op de plank. Ik heb hem namelijk in opdracht gemaakt, en ik wilde hem pas publiceren na de persoonlijke overhandiging. Het is een tekening van een 17 dagen oude Maan, zoals hij eruit zag op 1 december 2012. Het is een vrij grote tekening en ik kon hem daarom niet helemaal afwerken achter de kijker. Een grove schets van de terminator (de scheidingslijn tussen de donkere en de lichte kant van de Maan) is  “in het veld” getekend, de verdere uitwerking later aan de hand van de een foto die ik die ochtend door de telescoop heb gemaakt. Een beetje anders dan mijn gebruikelijke werkwijze, want normaal werk ik de volledige tekening uit achter het oculair.

Gemaakt met pastelpotlood op zwart papier, de gebruikte telescoop was de 75mm f/16 Polarex refractor, diverse vergrotingen. Op de tekening is de maan ongeveer 35cm in doorsnede.

26/27 juni: de laagste Volle Maan van het jaar

Volle Maan, 27 juni 2010, 00.00u - 02.00u, 60mm f/6,9 refractor, K18mm. Opklikken voor grote versie

Afgelopen nacht was het Volle Maan. De Maan staat dan vanaf de Aarde gezien bijna precies tegenover de Zon, waardoor de hele zijde die naar de Aarde gericht is door de Zon wordt beschenen. Ik had in een ander bericht al eens verteld dat rond de periode van de langste dag de Zon niet meer zo ver onder de horizon zakt zodat het zelfs midden in de nacht nog een klein beetje blijft schemeren. En omdat de Maan er precies tegenover staat betekent dat dat hij ongeveer even ver boven de horizon komt als de Zon eronder. In de winter is het precies andersom. De Zon zakt heel diep onder de horizon, dus de Maan staat er dan pal tegenover hoog aan de hemel.

Gisteravond kwam de Maan dus zelfs op zijn hoogste punt niet meer dan een graad of 15 boven de zuidelijke horizon: de laagste Volle maan van 2010. Hij kwam weer net boven het dak van de overburen uit rond middernacht en mijn kleine telescoopje stond dus al snel weer op het bureau. Ondanks dat de vergroting laag moest blijven (je kijkt immers door vensterglas en bovendien verstoort de atmosfeer  het beeld behoorlijk door die lage stand) was het een prachtig gezicht.

De tekening heb ik opnieuw gemaakt met een wit pastelpotlood op zwart A3-papier. De cirkel die ik trok voor de Maanschijf is iets meer dan 20 cm in diameter; voor mij de ideale afmetingen om te tekenen. Niet te groot zodat je niet een halve nacht aan het tekenen bent, maar ook niet te klein. Over deze tekening heb ik 2 uur gedaan: tot nu toe mijn record!

(Omdat mijn refractor een gespiegeld beeld geeft heb ik de tekening met Photoshop teruggespiegeld zodat de orientatie weer hetzelfde is als in werkelijkheid)

Wassende Maan vanuit de achtertuin

Het is de week van de langste dag. Dat is leuk wanneer je gaat barbequen, maar voor een amateurastronoom is dit de slechtste periode van het jaar. Pas na middernacht is het donker genoeg om serieus wat te zien, en zelf in het diepst van de nacht blijft het toch een beetje schemeren boven de noordelijke horizon. Gelukkig is er een object dat zelfs in de schemering prima te bekijken is: de Maan

Gisteravond stond de Maan laag in het zuidwesten, dus prima te zien vanuit mijn achtertuin. Gewapend met een klein telescoopje, een wit pastelpotlood, een zwart A-4’tje en een biertje heb ik heerlijk comfortabel een tekening van de Maan kunnen maken. Er hing wel een klein beetje sluierbewolking, maar daar prikte hij makkelijk doorheen. De basis voor mijn tekening was een halve cirkel van 15cm doorsnede. Het kleine telescoopje (60mm f/6,9) was voorzien van een 20mm Kellner oculair. Dat gaf een vergroting van 21x. De tekening is gemaakt tussen 21.00 uur en 22.00 uur, dus nog voor zonsondergang.

Lees verder