Tag archieven: pastel

Saturnus, Titan en regendruppels (ASOD 14-5-’12, Zenit jul/aug ’12)

De planeet Saturnus komt dit jaar helaas niet zo ver boven de horizon. Op het gunstigste moment klimt hij tot een hoogte van slechts 30 graden in het zuiden. Dat betekent dat vanuit mijn achtertuintje gezien de planeet maar net boven de dakrand uit komt en daarna al vrij snel weer achter een bomenrij verdwijnt. Daarom heb ik Saturnus deze periode bijna niet waargenomen, maar gisteren kreeg ik toch zin om een tekening te maken door de 75mm Polarex. Mijn plan was om zoveel mogelijk van de maantjes die om de planeet draaien vast te leggen, maar daar is het toch niet helemaal van gekomen…

Saturnus stond al vrij snel op papier (alhoewel het toch behoorlijk tegenviel om een goede ellips voor de ringen te tekenen). De Cassinischeiding was zeer duidelijk te zien! Ondanks de lage stand staan de ringen dit jaar wat meer open gekanteld dan vorig jaar, en dat scheelt blijkbaar aanzienlijk. Titan, de helderste maan was erg goed te zien te noordwesten van de planeet. Maar net toen ik wilde speuren naar de zwakkere maantjes hoorde ik was geruis in de struiken verderop… En toen een paar dikke druppels op mijn hoofd. Regen! Ik had de wolken totaal niet aan zien komen vanwege het aandachtige getuur door de telescoop! In een reflex hield ik direct mijn hand boven de tekening, want één druppel op het pastel zou alles vernielen en vluchtte de schuur in. Direct daarna heb ik de kijker naar binnen getild: niks aan de hand. Het is dus noodgedwongen bij één maantje gebleven: Titan. Volgende keer beter, maar ik ben al lang blij dat de onverwachte regenbui geen uur lang tekenwerk heeft vernield! De tekening (pastelpotloden op zwart papier) is gemaakt tussen 23.30 en 00.30 uur, bij een vergroting van 200x (6mm Ortho). De kleuren zijn niet helemaal goed, in werkelijkheid was de planeet wat geler van kleur. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

Archimedes, Autolycus en Aristillus

Gezien het barre herfstweer van vandaag is het bijna niet voor te stellen dat het gisteren een mooie, heldere avond was. De Maan stond vlak naast Jupiter, hoog in het zuiden. Met een groepje mede-waarnemers ( Tom, Bart, Steven, Robbert en ik) stonden we daarom al vroeg op de avond op een stek in de buurt te genieten van deze mooie heldere winternacht. Hoewel het voor de tijd van het jaar niet eens zo koud was (een graad of 4) was het vanwege een licht briesje toch best een beetje kleumen. Vooral de vingers hadden het tijdens het schetsen zwaar te verduren. Ook trilde de kijker door de windvlagen nogal. Ik koos daarom een niet al te moeilijk gebied om te tekenen: het kratertrio Archimedes, Autolycus en Aristillus, aan de westzijde van Mare Imbrium.

De kraters liggen in een groot vlak gebied waardoor de hoeveelheid details nog wel te overzien in. De grootste krater Archimedes is volledig gevuld met gestold lava en lijkt daarom op de bodem een glad betonvloertje te hebben. Pal ten noorden van Archimedes (linksonder op de tekening) is een groepje bergtoppen te zien die boven de vlakte lijken uit te steken: montes Spitzbergen, vernoemd naar de noordelijke eilandengroep op Aarde die er wel wat van weg heeft. De gebruikte kijker was een 150/1000 Newton op een Vixen SP montering. De vergroting was 266x. Overigens was rond 20.00 nog een schitterde heldere vuurbol te zien die vrij laag van het noordoosten richting het noorden schoot. De metoor zelf heb ik nét gemist, maar een helder nalichtend spoor dat een aantal seconden bleef hangen heb ik nog wel gezien. Mooi vuurwerk! Meer info over deze vuurbol: http://www.astroforum.nl/threads/137395-Zeer-felle-bolide-2-1-2012-19-59-UTC

Pasteltekening: Maan met asgrauw schijnsel

Opnieuw een pasteltekening nagetekend van verschillende foto’s. Eén van de mooiste dingen om met het blote oog of door een laag vergrotende telescoop te bekijken vind ik nog altijd de smalle maansikkel met “asgrauw schijnsel”. Het is in de herfst het best te zien in de ochtenden voor nieuwe maan en in het voorjaar in de avonden na nieuwe maan.

Laag boven de horizon is dan de smalle maansikkel te zien, maar de donkere zijde van de maan is ook zichtbaar als een grijze bal. Met een verrekijker of een telescoop zijn daarin zelfs de maanzeeën prima te zien. Wat we zien is het zonlicht dat via de aarde op de maan valt, want op dat moment is de Aarde vanaf de Maan bekeken “vol” en weerkaatst dan extra veel licht. In combinatie met de vaak nog donkerblauwe achtergrond van de schemering is het altijd prachtig om te zien, helemaal als er ook nog een heldere planeet zoals Venus in de buurt staat. De eerstvolgende kans om het asgrauwe schijnsel te zien zijn de ochtenden tussen 4 en 7 oktober.

Nog een tekening van een foto: De Helixnevel (NGC 7293)

Na de tekening van de Orionnevel heb ik de smaak van het astrofoto’s natekenen behoorlijk te pakken gekregen. Deze keer heb ik gekozen voor de Helixnevel (NGC7293), een grote planetaire nevel in het sterrenbeeld Waterman.

Omdat dit object vanuit Nederland gezien in de herfst slechts een paar graden boven de zuidelijke horizon staat is hij vanuit ons land lastig waar te nemen. Op lagere breedtes, bijvoorbeeld Zuid-Frankrijk, is hij al te zien met een verrekijker als een soort rookkringeltje. De tekening is gemaakt met pastelkrijtjes en -potloden en meet 30x30cm.
Lees verder →

Tekening van de Grote Orionnevel

Eigenlijk hoort deze tekening niet helemaal in het schets-gedeelte van dit blog want het is geen tekening naar aanleiding van een waarneming, maar nagetekend van een foto. Behoorlijk valsspelen dus eigenlijk! Het leek me namelijk wel een leuk idee om eens een tekening te maken van een deepsky-object, niet als documentatie van een waarneming maar gewoon voor de leuk. Om aan de muur te hangen of iets dergelijks. En om de tijd te doden in deze totaal verregende dagen. De afgelopen dagen is een recordhoeveelheid regen gevallen! Slechte tijden voor de hobby-astronoom dus.

Daarom heb ik de pastelkrijtjes weer uit de kast getrokken, een foto van M42 er bij gepakt en tekenen maar (op een stuk zwart karton). In kleur, want ik heb 50 krijtjes en tot nu toe eigenlijk alleen de witte daarvan gebruikt! Ik ben een groot deel van de middag en de avond met deze tekening bezig geweest, maar het was allesbehalve een straf. Wit op zwart tekenen is heel iets anders dan zwart op wit. Het is iets moeilijker omdat het tekenmateriaal zich niet echt leent voor priegelwerk, maar het voordeel is dat je direct het eindresultaat ziet. Bij zwart op wit is het altijd een beetje spannend omdat het soms lastig in te schatten is hoe iets er uit ziet na het negatief maken. De oplossing: groter tekenen! Deze tekening is gemaakt op een vel karton van 50x40cm, voor mijn doen ontzettend groot.

Maayke vindt ‘m in ieder geval mooi, dus hij mag in de woonkamer hangen. Missie geslaagd.

Lees verder →

26/27 juni: de laagste Volle Maan van het jaar

Volle Maan, 27 juni 2010, 00.00u - 02.00u, 60mm f/6,9 refractor, K18mm. Opklikken voor grote versie

Afgelopen nacht was het Volle Maan. De Maan staat dan vanaf de Aarde gezien bijna precies tegenover de Zon, waardoor de hele zijde die naar de Aarde gericht is door de Zon wordt beschenen. Ik had in een ander bericht al eens verteld dat rond de periode van de langste dag de Zon niet meer zo ver onder de horizon zakt zodat het zelfs midden in de nacht nog een klein beetje blijft schemeren. En omdat de Maan er precies tegenover staat betekent dat dat hij ongeveer even ver boven de horizon komt als de Zon eronder. In de winter is het precies andersom. De Zon zakt heel diep onder de horizon, dus de Maan staat er dan pal tegenover hoog aan de hemel.

Gisteravond kwam de Maan dus zelfs op zijn hoogste punt niet meer dan een graad of 15 boven de zuidelijke horizon: de laagste Volle maan van 2010. Hij kwam weer net boven het dak van de overburen uit rond middernacht en mijn kleine telescoopje stond dus al snel weer op het bureau. Ondanks dat de vergroting laag moest blijven (je kijkt immers door vensterglas en bovendien verstoort de atmosfeer  het beeld behoorlijk door die lage stand) was het een prachtig gezicht.

De tekening heb ik opnieuw gemaakt met een wit pastelpotlood op zwart A3-papier. De cirkel die ik trok voor de Maanschijf is iets meer dan 20 cm in diameter; voor mij de ideale afmetingen om te tekenen. Niet te groot zodat je niet een halve nacht aan het tekenen bent, maar ook niet te klein. Over deze tekening heb ik 2 uur gedaan: tot nu toe mijn record!

(Omdat mijn refractor een gespiegeld beeld geeft heb ik de tekening met Photoshop teruggespiegeld zodat de orientatie weer hetzelfde is als in werkelijkheid)