Tag archieven: Grootste telescoop van Nederland

Bizarre schuurvondst: de grootste telescoop van Nederland!

Er zijn van die die dingen die je maar één keer meemaakt. Dit is zo’n verhaal.

Stel: je ziet opeens een advertentie verschijnen op het Duitse Ebay voor een “Sternenteleskop”. Geen info, alleen een belachelijk lage vraagprijs en onderstaande foto:

Huh? Dat lijkt wel een 40cm Dobson, of misschien wel groter. En heel stoffig ook. Maar wacht even, is dat een kliko daar links in beeld? Hoe groot is die kijker dan wel niet????

Ik besefte meteen: dit was niet het moment om te twijfelen en een middagje de voors en tegens tegen elkaar af te wegen, maar misschien wel de enige kans ooit om een reuzendobson te kunnen kopen.
Direct contact opgenomen met de eigenaar in Bremerhaven en niet veel later zat ik in de auto voor een rit van 300km, totaal niet wetende wat ik zou aantreffen. Dat werd bij aankomst echter snel duidelijk: een werkelijk gi-gan-ti-sche Dobson telescoop, overduidelijk een ombouw van de hand van Dieter Martini. Zo op het eerste gezicht compleet, maar in vreselijke conditie: schimmel, spinnenwebben, resten van een wespennnest(!), roestige bouten, een smerige en verweerde spiegelcoating – de toestand van de telescoop was nog erger dan het op de foto leek. De binnenkant van de kijker was zelfs mosgroen in plaats van zwart.
Maar gelukkig zag ik geen diepe krassen op de spiegel en ook geen houtrot, dus volgens mij was de kijker met wat liefde en vooral heel veel tijd nog wel te redden.

Maar hoe kan het dat zo’n bijzonder instrument er zo bij is komen te staan?

Het bleek dat de eerdere eigenaar van de telescoop een aantal jaren na de aanschaf van de telescoop is overleden, en dat de kijker vervolgens samen met een deel van zijn inboedel buiten onder dit afdak (van zijn zoon) terecht is gekomen. Dat is nu drie jaar geleden en sindsdien is de kijker simpelweg niet meer van zijn plek geweest. In die tijd heeft kou, hitte en vocht zijn slopende werk kunnen doen. De plaatselijke sterrenkundevereniging had volgens de zoon geen belangstelling (vrij bizar), dus dan maar op Ebay met dat ding.

Om een lang verhaal kort te maken: niet veel later stond er een vieze, beschimmelde 635mm f/4,2 Dobson in mijn tuin! Een 25″ telescoop. Een VIJf-EN-TWINTIG INCH telescoop. IN MIJN TUIN! Hoe WAZN kan een impulsaankoop zijn! Je moet even door de viezigheid en de half vergane coating heenkijken (letterlijk, want je ziet op sommige plekken de klinkertjes van de stoep door de coating heen), maar dan besef je toch al snel weer dat er een VIJF-EN-TWINTIG INCH telescoop in de tuin staat.

Hieronder een paar foto’s van de eerste opbouw van de telescoop. Het is een enorm bakbeest met een totale hoogte van 2.70m. De inkijkhoogte is (wanneer de kijker recht omhoog is gericht) maar liefst 2.15m. Een opstapje is dan nodig om er doorheen te kunnen kijken. Na wat rondvragen en zoekwerk op het internet blijkt het momenteel zelfs de grootste telescoop van Nederland te zijn. De grootste tot nu toe was de 60cm Dobson van Sterrenwacht de Weerribben.

Je ziet: in die drie jaar verwaarlozing is hij onzettend door de elementen te grazen genomen. De hoofdspiegel is heel vies en op veel plekken is de reflecterende laag verdwenen. Het is wel een kwaliteitsspiegel van het Duitse Alluna Optics, en tussen een doos met onderdelen en paperassen vond ik het testrapport terug. Geslepen in 2013 en een strehlratio van 0.97. Dat is enorm goed voor zo’n snelle joekel. De glasschijf is aan de rand 54mm dik en daarmee best een dikkert naar moderne maatstaven. Koeling zal broodnodig zijn, maar de telescoop heeft vreemd genoeg geen ventilatoren. Hij wordt ondersteund door een 18-punts spiegelcel. Binnenkort zal ik de spiegel voorzichtig in bad doen, en dan is de conditie beter te beoordelen. Een nieuwe coating is sowieso nodig, maar ik zie zo op het eerste gezicht geen krassen. De vangspiegel is wonderlijk genoeg in prima staat.

Binnenkort meer over de schoonmaak/herstelwerkzaamheden aan dit instrument (het eindresultaat daarvan kun je al een beetje zien op de foto bovenaan dit bericht)