Tag archieven: la palma

Schets: Pleiaden boven de kraterrand (La Palma)

Tijdens mijn vakantie naar La Palma enkele weken geleden had ik twee telescopen bij me: een grote (300mm Propdob), maar ook een héél kleine: de 102mm Summierian. Met een transportmaat kleiner dan een Donald Duck pocket + een bundeltje trussbuizen kon die er nog wel bij als extra widefieldkijkertje.

Op één van de laatste waarneemavonden naast het vakantiehuisje was ik een beetje met dit kijkertje in de weer, scrollend langs stervelden en donkere nevels in de Melkweg. Superleuk! In het oosten heeft de tuin uitzicht op opkomende sterrenbeelden boven de met naaldbomen begroeide kraterrand van de Caldera. Ik zwiepte een beetje met het telescoopje langs die kraterrand, want het is prachtig om een voorgrond van boomtoppen tegelijkertijd met deepskyobjecten in beeld te hebben. Omdat het een spiegelkijker is staat alles weliswaar op z’n kop, maar toch geeft dat beetje voorgrond het beeld wat extra diepte.

Ik was vooral onder de indruk van M45, die sterretje voor sterretje haarscherp boven de boomtoppen tevoorschijn kwam. Zelfs de Meropenevel was overduidelijk te zien in de 25mm Ortho, en perifeer zelfs onmiskenbaar de Maianevel. Ik wilde dit natuurlijk schetsen, maar HOE DAN? Normaliter schets je de sterrenhemel in negatief, maar hoe teken je dan die voorgrond erbij…? Dat werd ‘m dus niet.

De volgende dag bedacht ik me dat ik misschien het best de voorgrond gewoon positief kon tekenen, en de sterrenhemel op een apart vel in negatief, en dan later beide tekeningen digitaal combineren. Dus dat deed ik: die middag tekende ik vanuit het tuintje het silhouet van de bomenrij met zwarte fineliner op wit papier. ’s Avonds ging ik op het juiste moment klaarzitten om de opkomst van de Pleiaden op een ander vel te tekenen. De neveligheid bleek zelfs nog iets duidelijker zichtbaar met de wat hogere vergoting van een 18mm Ortho (22x).

Pas gisteren bij het inscannen en combineren van de twee beelden kon ik zien of het eindresultaat een beetje weergeeft hoe het eruit zag:

Ok, een echt oculairbeeld is het niet (want rechthoekig en juist georiënteerd), maar het geeft wel weer hoe sfeervol een simpele opkomst van een deepskyobject kan zijn in vergelijking met een waarneming zonder voorgrond. De volgende keer zal ik dan ook zeker weten klaarzitten voor M31….

Schets: Messier 17 vanaf La Palma

Het fantastische eiland La Palma is inmiddels een soort tweede thuis voor me geworden: ik ben er nu al zo vaak geweest dat ik eigenlijk niet eens meer weet hoe vaak precies. Zes keer? Acht keer? Een paar weken geleden was ik er opnieuw, dit keer samen met 7 andere nerds, speciaal voor het sterrenkijken. Ikzelf had mijn 300mm Propdob mee (die onlangs is voorzien van een door Jan van Gastel compleet herslepen hoofdspiegel), plus de miniatuurversie ervan: de 10cm Summierian.

Eigenlijk had ik voor deze vakantie geen vooropgesteld waarneemplan gemaakt. Het superfanatieke sterrenkijken stond de laatste tijd een beetje op een laag pitje, dus een beetje freewheelen en ‘we zien wel’; dat was het idee. Deepsky-objecten schetsen had ik bovendien al meer dan een jaar niet gedaan, dus ook daar verwachtte ik niet zoveel van.

Maar! Dat veranderde vrij vlot bij de aanblik van Messier 17 (Omeganevel/Zwaannevel) tijdens een waarneemnacht naast het vakantiehuisje. WHAAH! Ik dacht even dat ik niet goed werd! Wat een totale waanzin aan details is er onder zo’n donkere hemel in dit object zichtbaar; ik was het bijna vergeten. Alles begon te kriebelen en de “waarneemdip” was in één klap weg. Ik kreeg zelfs weer zin om een tekening te maken…

Voorzichtig begon ik dan toch de eerste veegjes en lijntjes op papier te zetten. Maar wanneer stop je eigenlijk? Wanneer is een tekening af? Zoveel detail is eigenlijk helemaal niet te tekenen! Omdat ik ook nog wel wat andere objecten wilde bekijken stopte ik ergens halverwege(?) de schets met tekenen, met het plan om hem later in de vakantie nog eens af te maken.
Dat gebeurde de volgende nacht al, tijdens een waarneemsessie op de top van de berg op 2300m hoogte. Het schetspapier wapperde door de harde wind soms omhoog, af en toe heel irritant tegen de punt van het potlood aan. Gelukkig kon ik die onbedoelde lijntjes redelijk netjes uitgummen/-vegen, maar echt prettig werken was het niet. Ook waaide fijn stof en zand over de spullen en de tekening.
Later (bij daglicht) bleek de tekening zelfs gedeeltelijk gemaakt met lichtbruin stof in plaats van grijs potlood! Een schets gemaakt met La Palma zelf: dat is voor het eerst!

Uiteindelijk ben ik best tevreden met de tekening. Het geeft een goede indruk van de meest opvallende details, maar door de telescoop is het allemaal nog veel mooier en fijnmaziger qua structuur. Allemaal kleine flardjes nevel: gewoon teveel om allemaal te tekenen, zelfs wanneer je er zoals ik een uurtje of 3 mee bezig bent. En bedenk dan ook dat de neveligheid buiten beeld nog veel verder doorloopt….

Gekkenhuis.

NGC 2024 “Flame Nebula” vanaf La Palma

Tijdens mijn vakantie naar La Palma heb ik twee (en een halve) nacht waargenomen bovenop de berg. Op een hoogte van 2300m is de hemel namelijk nog nét een tikje transparanter en de seeing nét een tikje beter dan bij het vakantiehuisje (op 500m), dus in theorie zou je nét iets meer details moeten kunnen zien. Zondagnacht had ik al waargenomen bij het huisje en sloeg ik steil achterover van het beeld van NGC 2024, waarvan ik natuurlijk meteen een schets maakte. Maar omdat ik die avond nog veel meer objecten wilde bekijken en schetsen, toonde de schets na afloop toch lang niet alles wat er te zien was door de telescoop. Daarom nam ik me voor om de volgende avond eens écht goed voor dit object te gaan zitten en alles uit de kijker te persen op de beste waarneemlocatie denkbaar: de bergtop.

Om 23:00 begon ik met het intekenen van de omgevingssterren en pas twee en een half uur later was ik klaar met de laatste nevelveeg. De enige schets waar ik ooit langer over deed was die van het Fornax Galaxy Cluster, maar daar stonden ook zowat 20 stelsels tegelijkertijd in beeld. Gek genoeg viel de hinder van de felle ster Alnitak in hetzelfde beeldveld heel erg mee, waarschijnlijk omdat zijn gloed door de uitstekende transparantie niet door het halve beeld werd verstrooid. Natuurlijk waren wel de 6 spikes van de vangspiegelophanging te zien.

In plaats van te scannen heb ik de tekening thuis gefotografeerd. Door het licht iets van de zijkant op het papier te laten schijnen krijgt de achtergrond een gloed die goed overeenkomt met de zachte gloed van de felle ster. (Wat ik me te laat bedacht is dat je een negatief getekende schets juist van de andere kant moet belichten voor het juiste effect in het positieve eindresultaat, dus dat moest wel een keer overnieuw…)

 

Time-lapse: La Palma 2015


Ik heb begin deze maand op La Palma naast visueel waarnemen met de 35cm Dobson een hele rits time-lapse opnames gemaakt van de sterrenhemel. Voor mij de ideale manier om iets astrofotografie-achtigs te doen, want dat apparaat klikt wel door terwijl ik me rustig met het visueel waarnemen bezig kan houden.

De afgelopen week heb ik de duizenden losse foto’s allemaal achter elkaar gemonteerd en heb ik er een bijpassend muziekje onder gezet. Behalve een paar testopnames thuis was dit de eerste keer dat ik iets dergelijks gemaakt heb (en er zitten daarom genoeg imperfecties in het filmpje) maar ik ben best tevreden! Ik had bijvoorbeeld van te voren nooit verwacht dat de oude 50mm lens zo krankzinnig veel detail zou laten zien in de Melkweg (de stukjes close-up Pijpnevel bijvoorbeeld) bij zo’n korte belichtingstijd (10sec).
Het grootste deel van het filmpje is geschoten naast Pico de La Cruz op 2300 meter hoogte, maar er zitten ook wat opnames vanuit de tuin van het vakantiehuisje bij. Bij sommige scenes is het woestijnstof (waar ik opnieuw een aantal dagen last van had) nog gedeeltelijk zichtbaar.

Bekijk het filmpje voor de beste beeldkwaliteit op de site van Vimeo zelf: https://vimeo.com/137074039

(Een waarneemverslag met schetsen zit er uiteraard ook nog aan te komen, maar vanwege een klein ongelukje tijdens het sleutelen aan mijn brommertje ben ik een stukje van mijn rechter wijsvinger kwijt. Lange stukken typen zal daarom voorlopig even niet gaan)