Zeven jaar geleden bouwde ik al eens een 11cm mini-dobson om als extra telescoopje mee te nemen naar La Palma (De Summierian I). Hij functioneerde prima, maar met een transportmaat van 20 x 21 x 13 cm is hij anno 2019 eigenlijk helemaal niet zo klein meer.

Binnenkort vertrek ik weer naar La Palma voor een waarneemvakantie, en naast de vorig jaar gebouwde 300mm f/4 Propdob wilde ik ook dit jaar weer een extra mini-dobsonnetje meenemen voor met name donkere nevels. (En ik had ook gewoon weer zin om iets nieuws te bouwen, dus alle bovengenoemde redenen zijn eigenlijk smoesjes.) Dus al snel was het ontwerp voor Summierian II een feit.

Het leek me wel leuk om een miniatuurversie van de grote 30cm te maken, dus ik heb gekozen voor een kleine 100mm spiegel uit een Skywatcher Virtuoso tafeldobson, welke ook een f/4 paraboolspiegel heeft. Voor de vangspiegel heb ik een 20mm spiegeltje uit een Skywatcher Infinity gesloopt, zodat de optiek in ieder geval precies die 1:3 verhouding had.

Omdat er nauwelijks verschil is met mijn andere reiskijkers, zal ik niet tot in detail gaan uitleggen hoe de telescoop werkt, maar laat ik de plaatjes voor zichzelf spreken.

(Klik op “lees verder” voor alle foto’s)

De volledige telescoop in transportmodus: een bosje trusses en een kistje van 15 x 12 x 4cm Het totaalgewicht van dit alles is 808 gram:

Hij is dus klein. Ter vergelijking een Pocket Sky Atlas (formaat A5):

Een blik onder het motorkapje. Je ziet de hoofdspiegelbak en linksonderin de 0.96″ focuser (met daarin het 20mm vangspiegeltje), een collimatiekapje en 1 oculair:

Iets beter zicht op alle onderdeeltjes:

Ook de houtdikte is zoveel mogelijk een 1:3 variant van de 30cm Propdob. De hoogtelagertjes en de zijwanden van de rockerbox zijn dus slechts 6mm dik!

De trussbuisjes (34cm lang) worden gewoon in de onderste gaten geduwd, zonder klemschroeven. Ze klemmen van zichzelf goed in het hout, dus alles zit stevig vast als de kijker is opgebouwd:

De focuser is feitelijk niets meer dan een 0.96″ oculairhouder van een oude Polarex, in een 6mm houten plaatje gemonteerd. Kleiner kan niet. Hij heeft geen klemschroefje, maar de oculairtjes schuiven soepel heen en weer in het buisje, zodat scherpstellen geen probleem is. Het lichtschild is uit een muismatje gesneden en weegt exact 3 keer niks:

De azimutlagering is simpel: drie kleine Teflonschijfjes die over het gebeitste hout glijden:

Bukt u maar even. Onderop zijn de drie collimatieboutjes voor de hoofdspiegel te zien. Het spiegeltje rust hier direct op, dus geen echte spiegelcel. De randondersteuning (eigenlijk overkill voor een spiegeltje als dit) zijn twee stukjes tie-wrap op 90 graden van elkaar:

Ook de vangspiegel is collimeerbaar, hoewel het best lastig is om die M3 inbusboutjes zonder gereedschap te verdraaien. Hier speel ik vals en gebruik ik een inbussleuteltje. (Die echter wél in het kistje past, ha!)

Money shot. En ja, dat is een gewoon formaat bierflesje, dus geen halve liter of iets dergelijks. Let ook op het balanselastiek (met dank aan Jan Willem), deze houdt de kijker over zijn gehele bereik perfect in balans:

Priegelen in Kollase. Deze foto laat goed zien wat een gepiemel het is om het telescoopje op te bouwen. Niet geschikt om ’s nachts nog te moeten doen, dus opbouwen gebeurt het best overdag...

En hoe hij het doet? Nou, hartstikke goed eigenlijk. Tijdens het waarneemweekend in Kollase (D) waren de beelden met name door een 25mm Ortho (gekregen van Harro) en een 18mm Ortho gewoon dikke prima. M31 en het Dubbelcluster waren fantastisch met een beeldveld van zo’n 3 graden, en zelfs de Sluiernevel zonder filter was geen probleem. Barnard’s E in Aquila toonde goed zijn typische vorm, dus ook met die uitgestrekte donkere nevels komt het wel goed op La Palma!

Nu alleen nog even bedenken waar ik hem ter plaatse bovenop ga zetten, want op de grond is qua waarneemcomfort niet echt een optie…

Autodak?